Instrukcja

by Paweł Paduch published 2018/11/05 15:25:00 GMT+2, last modified 2020-10-27T19:42:50+02:00
  1.  Uruchomienie, wyłączenie
    • Podczas startu systemu wybieramy za pomocą strzałek system operacyjny Fedora Core lub Ubuntu i naciskamy klawisz Enter.
    • Podajemy login i hasło przydzielone przez prowadzącego.
    • Login i hasło należy zapamiętać, są one przypisane do danego studenta nie do komputera!
    • Po zakończeniu laboratorium. Wyłączamy komputery poleceniem poweroff (podanym z konsoli) lub System->Wyłącz komputer
  2. Uruchomienie terminala
             
      • W lewym górnym rogu ikona z symbolem Ubuntu (taka okrągła). 
      • Tam wyszukujemy "Terminal"
      • Można ikonę z terminalem przeciągnąć na menu z lewej strony (będziemy go często używać)
      • Uruchamiamy terminal
  3. Organizacja systemu plików
    • / - główny katalog
    • /home - katalogi użytkowników zwykle identyczne z loginem np /home/ti01
    • /tmp - katalog plików tymczasowych
    • /media - katalog gdzie automatycznie montowane są urządzenia zewnętrzne (np pendrive, cd, dvd)
    • /mnt - montowane inne systemy plików
    • /root - katalog domowy administratora
    • /boot - zawiera pliki ładowane podczas startu systemu, np. jądro systemu.
    • /etc - konfiguracja systemu
    • /var - pliki logów lub baz danych
    • /bin - pliki uruchamialne
    • /lib - biblioteki
    • /usr - programy użytkowe
    • /dev - urządzenia
  4. Podstawowe polecenia
    • Polecenia i ich parametry oddzielamy spacjami
    • man man - Manual, podręcznik na temat podręcznika ;). Ogólnie wydanie komendy man polecenie powinno nam zwrócić informacje na temat danego polecenia
    • ls - wyświetlenie zawartości katalogu, zwykle używane z opcją -la powodującą wyświetlenie także plików ukrytych oraz pokazanie atrybutów plików.
    • pwd - wyświetlenie ścieżki bieżącego katalogu
    • cd - zmiana katalogu np.
      • cd (samo bez parametrów) przejście do katalogu domowego użytkownika tak samo jak np cd /home/ti01 lub cd ~
      • cd / przejście do katalogu głównego
      • cd /home/ti01/kat1 - przejscie do katalogu kat1 podane pełną ścieżką
      • cd kat1 przejście do katalogu kat1, zadziała tylko wtedy, kiedy kat1 występuje w bieżącym katalogu, można to sprawdzić przez polecenie ls.
      • cd ..  przejście katalog wyżej
      • cd ../.. przejście dwa poziomy wyżej
      • cd ../../../tmp/kat przejście trzy poziomy wyżej i zejście dwa poziomy (tmp/kat) niżej
    • cp położenie/pliku/plik1 polożenie/inne/plik2 - kopiowanie pliku plik1 na plik2 można dodać też położenie pliku jeżeli plik nie znajduje się w katalogu bieżącym lub chcemy by skopiowany był w inne miejsce niż katalog bieżący
    • mv polożenie/pliku/plik1 polożenie/inne/plik2 - przenoszenie pliku

    • mkdir tworzenie katalogu
    • rm usuwanie
    • ps - wyświetlenie procesów, samo ps wyświetli procesy użytkownika uruchomione z danej konsoli, jednak zwykle używa się ps -efa czyli wyświetlenie wszystkich procesów
    • kill -9 pid_procesu np. kill -9 1234 "zabicie" procesu o numerze 1234.
    • | (pionowa kreska tzw. pipe, "pałka", "rura") służy do przekierowania standardowego wyjścia do standardowego wejścia innego programu. Np.
      ls -la | grep bash
    • > przekierowanie standardowego wyjścia (1) do pliku np ls > plik.txt spowoduje nadpisanie pliku plik.txt tym co normalnie pojawiło by się na ekranie po wydaniu komendy ls
    • >> j.w. z tą różnicą że strumień wyjściowy (1) jest dopisywany na koniec pliku plik.txt
    • przekierowanie standardowego wyjścia błędów (2) w to samo miejsce gdzie standardowe wyjście (1) to: 2>&1 np: grep blabla * > /tmp/plik 2>&1 przekieruje nam wynik grepa wraz z błędami do pliku /tmp/plik
    • grep - jest programem służącym filtrowaniu tekstu. Wyszukuje te linie które spełniają zadane warunki.
      W powyższym przykładzie grep przepuszczał tylko te linie które zawierały słowo bash. Inne opcje to np. grep -i BaSh (czyli nie zwracaj uwagi na wielkość liter), grep -v bash znajdź wszystko oprócz bash.
      Grep przyjmuje także na swoje wejście także całe pliki i pełni funkcję wyszukiwania np.
      grep "ala ma kota" * przeszuka wszystkie pliki w danym katalogu w poszukiwaniu linii z zawartością "ala ma kota"
    • more - program stosowany zwykle w połączeniu z "pipem", po wyświetleniu całego ekranu tekstu zatrzymuje wyświetlanie i czeka na naciśnięcie np. spacji lub enter. np.
      ls -la |more Gdy dojdziemy do końca wychodzimy z programu. Można też wyjść za pomocą klawisza "q".
    • tree - wyświetli nam katalogi i pliki w postaci drzewka
  5. Maski
    • W przykładzie z grepem: grep "ala" * podaliśmy znak * oznacza on przeszukaj wszystkie pliki. Pewne znaki mogą być użyte jako tzw. maski.
    • * - wszystkie znaki
    • *abc - wszystko co kończy się literami abc
    • abc* - wszystko co zaczyna się na abc
    • *abc* - wszystko co zawiera abc
    • ?abc - wszystko co kończy się na abc i może mieć co najwyżej jeden dowolny znak z przodu. (ogólnie znak ? zastępuje dowolny jeden znak)
    • plik[0-9].txt wszystkie pliki plik0.txt  plik1.txt plik2.txt plik3.txt ... plik9.txt
    • plik[0,9].txt pliki plik0.txt oraz plik9.txt
  6. Edytor vim
    • Praktycznie w każdym systemie Unix/Linux możemy się spotkać z edytorem vi lub vim (vi - improved)
      jest to zaawansowany edytor tekstowy który w zależności od wersji dostarcza takiej funkcjonalności jak:
      • kolorowanie składni
      • numerowanie linii
      • autouzupełnianie wyrazów
      • makrorozwinięcia
      • zapamiętywanie makr
      • wykonywanie skryptów
      • odnajdywanie definicji funkcji i wyszukiwanie jej wystąpienia
      • szybkie poruszanie się po edytowanym tekście dzięki możliwości zapamiętywania położenia czy powrotów po skoku.
      • i wiele innych.
    • Jest jednak sporo minusów widzianych głównie przez początkujących użytkowników.
      • Przede wszystkim zbyt rozbudowana "klawiszologia" - każda operacja to jest wciśnięcie jakiejś kombinacji klawiszy
      • Dwa tryby, edycji oraz wpisywania.
    • Tryb edycji.
      • Przechodzimy za pomocą klawisza ESC tu możemy np:
        • yy - kopiowanie bieżącej linijki
        • p - wstawienie linijki
        • yw - kopiowanie wyrazu
        • p - wstawienie wyrazu
        • dd - usunięcie linijki
        • D - usunięcie tekstu do końca lini
        • P - wstawienie nad daną linią
        • / szukanie tekstu
        • : wpisanie komendy
        • a,i,A,I,o,O - rozpoczęcie trybu pisania
    • Komendy (bardzo podstawowe)
      • :w plik1 zapisz do pliku plik1 uwaga! Jeżeli edytowaliśmy plik o innej nazwie to nadal będziemy edytować ten plik powtórne wykonanie samego :w zapisze pod nazwą pierwotną. np. otworzyliśmy za pomocą komendy vim plik0 a potem w edytorze zapiszemy :w plik1 to po wykonaniu samego :w zapisze nam się plik0.
      • :q wyjście z programu
      • :e plik wczytanie pliku.
  7. Sztuczki w konsoli/terminalu
    • strzałka do góry przeglądanie poprzednich poleceń tak by nie wpisywać w kółko tego samego
    • shift pageUp przewijanie tego co nam uciekło
    • gdy wpiszemy część polecenia czy katalogu to naciśnięcie klawisza TAB uzupełni nam resztę lub podpowie jakie są możliwości
    • Gdy zaznaczymy myszką tekst to można go wkleić w inne miejsce za pomocą środkowego klawisza myszy (i to nie tylko w konsoli)
  8. Ćwiczenie do wykonania
    • W sprawozdaniu mają się znaleźć po każdym podpunkcie polecenia jakimi wykonaliście dany podpunkt oraz wynik działania np. poleceniem tree albo zawartość pliku np ps.txt.

    • Wszystkie operacje wykonujemy w konsoli/terminalu (nie klikając)
    • przy podawaniu położenia plików używamy ścieżek względnych
    • w swoim katalogu domowym stworzyć katalog lab2 a w nim trzy katalogi a, b i c (0,5)
    • w katalogu lab2 za pomocą edytora vim stworzyć plik1.txt z dowolnym tekstem (1)
    • przenieść plik1.txt do katalogu a (0,5)
    • skopiować z katalogu a plik1.txt do katalogu b jako plik2.txt (0,5)
    • w katalogu c stworzyć plik ps.txt zawierający wynik polecenia ps -efa (jednym poleceniem, nie przez kopiowanie) (0,5)
    • Stworzyć w katalogu lab2 pliki o nazwach: abc1 abc2 abc3 cbd1 cbd2 cb3 abcd (można użyć polecenia touch) (0,5)
    • skopiować (jednym poleceniem) do katalogu a wszystkie pliki zaczynające się na ab (0,5)
    • skopiować (jednym poleceniem) do katalogu b wszystkie pliki kończące się cyfrą (0,5)
    • skopiować (jednym poleceniem) do katalogu c wszystkie pliki zawierające w nazwie bc (0,5)
  9. Sprawozdanie
    • Należy wgrać na platformę moodle najpóźniej do końca dnia następnego.
    • Zawrzeć wstęp teoretyczny jak i polecenia jakimi posługiwaliśmy się podczas realizacji ćwiczenia
    • Umieścić także dokumentację przebiegu ćwiczenia w formie np. zrzutów ekranu (w formie tekstowej) lub wyświetlenia zawartości katalogów choćby poleceniem tree.
    • Wnioski